Brew-in-a-bag (BIAB) er aðferð sem felst í því að nota sérsniðinn meskipoka til að geyma kornið í meskingu. Pokinn hleypir vökva auðveldlega inn og út, en heldur eftir korninu. Þegar meskingu er lokið er svo pokanum einfaldlega lyft upp úr vökvanum (virtnum) til þess að fjarlægja kornið, og þannig aðskilja það frá vökvanum. Því má segja að lyfting komi í stað lautering og má í raun líkja þessu við stóran tepoka!
Kostirnir við BIAB-aðferðina, eða pokabrugg eins og við viljum kalla hana, eru meðal annars:
- Óþarfi að kaupa eða útbúa sérstakt meskiílát, svo sem eins og kælibox eða annan pott (með fölskum botni, krana og öllu tilheyrandi). Þú kemst því upp með suðuílátið eitt og sér.
- Styttir tímann sem það tekur að safna virtinum í suðuílát. T.d. meskja flestir í suðuílátinu sjálfu og geta því byrjað að hita upp í suðu um leið og pokanum er lyft.
- Meskipoka er auðvelt að búa til heima úr ódýrum hráefnum. (Leiðbeiningar um gerð meskipoka koma innan skamms)
- Meskipoki tekur nánast ekkert pláss í geymslu.
- Auðveldar bruggun á bjórum sem kalla á mikið af t.d. hveitimalti eða ristuðu byggi sem annars myndu skapa vandræði í hefðbundinni meskingu við lautering-skrefið.
- Hægt er að nota pokann sem skikkju.
Ókostir við Pokabrugg:
- Pokarnir endast skemur en sérútbúið meskiílát. Þetta fer þó eftir meðhöndlun hvers og eins bruggara á pokanum og úr hvaða efni pokinn er (t.d. hefur Helgi notað sama pokann frá upphafi = næstum 5 ár).
- Gat getur myndast á pokanum ef það kemst í snertingu við hitaelement (sem kveikt er á). Hættan er sérstaklega mikil ef hitastýring er notuð í meskingu. Falskur botn kemur þó í veg fyrir þessa hættu.
- Pokinn getur orðið mjög þungur og illmeðfærilegur. Þetta á sérstaklega við þegar stærri (hátt OG) bjórar eru bruggaðir.
- Pokinn getur náð mjög háum hita (í kringum 60-80°C). Því getur verið hættulegt að snerta hann með berum höndum, hvað þá að kreista afgangsvökva úr honum.
- Þú gætir þurft að biðja SWMBO (SSÞAH) að sauma fyrir þig pokann. Það gæti reynst hættulegt.
Það er algengur misskilningur að pokabrugg-aðferðin krefjist þess að bruggarinn noti allt bruggvatnið í meskingu. Þó að það sé vissulega möguleiki verður að taka fram að til eru margar útgáfur af Pokabrugg-aðferðinni. Þær fela í sér mismunandi hlutfall af vatni á móti korni (e. water to grain ratio) í meskingu, og þar af leiðandi með mismiklu skolvatni (e.sparge). Einnig er hægt að notast við mismörg ílát í meskingu.
Fullt rúmmál (e. full volume) í einu íláti (e. single vessel) er einfaldasta pokabruggs-aðferðin og má nota sem útgangspunkt fyrir aðrar aðferðar. Helstu eiginleikar hennar eru eftirfarandi:
- Byrjað er með 100% af heildarvatninu í pottinum fyrir meskingu.
- Engin skolun (e. no sparge).
- Ekkert tillit tekið til hlutfalls af vatni á móti korni.
- Krefst lágmarks auka búnaðar (aðeins poka).
Í lok meskingar er svo gott að hengja pokann upp fyrir ofan tómt ílát og vinda út þann afgangsvirt sem kornið hefur bundið í sig. Afgangsvatnið er svo fært yfir í suðuílátið.
Einfaldasta breytingin á þessari aðferð er að bæta við skolun. Það þýðir að þú minnkar upphafsmagn vatnsins um það magn sem skolað er með og setur það vatn til hliðar. Eftir meskingu er pokanum lyft og innihald pokans skolað með afgangsvatninu. Tilgangur skolunarinnar er að losa út sykrur og önnur efni sem sitja fast á kornleyfunum og hámarka þannig nýtni kerfisins. Skolvatnið er venjulega í kringum 73-77°C heitt til að ná sem mestu út úr korninu, en kaldar skolanir viðgangast einnig.
Þegar ég (Helgi) meskja fer ég venjulega aðra af tveimur leiðum:
80% af heildarvatni í meskingu og skolað með 20%
eða
Hef 3L af vatni fyrir hvert kg af korni og skolað með restinni af því vatni sem ég vil hafa fyrir suðu
Rétt er að minnast á að fleiri en eina leið má fara í sjálfri skoluninni. Heimabruggarar eru duglegir að finna upp nýja hluti og hver treður sínar slóðir í þessum málum. Engin ein leið er réttust:
- „Pasta-aðferðin“: pokinn skolaður í sigti staðsett fyrir ofan suðupottinn, svo það dreypi niður í pottinn.
- „Tepoka-aðferðin“: pokinn hífður alveg upp úr suðupottinum og dýft ofan í annað ílát með vatni. Í kjölfarið er jafnvel hægt að taka „pasta-aðferðina“ í því íláti.
- … og óendalega margar aðrar leiðir!
Hérna eru t.d. nokkrar leiðir sem við höfum farið:
Í 1. þætti Gerjun.is — Byrjandasería I: Bruggferlið er hægt að sjá dæmi um Pokabrugg (BIAB).
Ertu með spurningu, athugasemd eða eitthvað sem þú vilt koma á framfæri varðandi greinina? Endilega skildu eftir skilaboð hér að neðan!